Single MOV VS Multi MOV อย่างไหนดีกว่ากัน

Single MOV (MOV ตัวใหญ่ตัวเดียว) VS Multi MOV (MOV ตัวเล็กหลายตัวต่อขนานกัน)

อย่างไหนดีกว่ากัน ?

การที่เราจะเลือกซื้ออุปกรณ์ AC Line Surge Protector มาใช้ในการป้องกันไฟกระโชกนั้น โดยส่วนใหญ่เรามักจะมองที่ค่าการรับกระแสไฟกระโชกของตัว Surge Protector เป็นหลัก กล่าวคือ ยิ่งมีค่า KA สูงมากเท่าไหร่ก็ยิ่งดี โดยลืมไปว่า จริงๆ แล้วยังมีอะไรที่ควรจะมองลึกลงไปกว่านั้น

สิ่งหนึ่งที่มีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง และมักจะถูกมองข้ามไป  คือเราควรที่จะเลือกใช้ Component ที่ใช้ในการป้องกันไฟกระโชก เป็นชนิด MOV เท่านั้น ทั้งนี้เนื่องจากมีค่า Response time หรือค่าการตอบสนองต่อไฟกระโชกที่เร็วมาก (เร็วที่สุดของ Component ทั้งหลาย) กล่าวคือ 25 nSec. และควรจะเป็นแบบ Single MOV คือใช้ MOV เพียงตัวเดียวในการรับไฟกระโชก ตามขนาดของไฟกระโชกสูงสุดที่ระบุไว้ โดยสามารถพิจารณาจากข้อมูลต่อไปนี้

ยกตัวอย่างเช่น AC Line Surge Protector มีขนาดในการรับไฟกระโชกได้สูงสุด 40 KA ในการผลิตนั้น ผู้ผลิตสามารถเลือกผลิตได้เป็น 2 แนวทางด้วยกันคือ

1) แบบ Single MOV คือใช้ MOV ขนาดใหญ่ 40 KA เพียงตัวเดียวในการรับไฟกระโชก ตามรูปวงจร A
2) แบบ Multi MOV คือใช้ MOV ขนาดเล็ก มาต่อขนานกันหลายตัว เช่น นำ MOV ขนาดตัวละ 10 KA จำนวน 4 ตัว มาต่อขนานกัน เพื่อให้ได้ค่าผลรวมทางพิชคณิตเท่ากับ 40 KA ตามรูป วงจร B

การนำ MOV ขนาดเล็กหลายตัว มาต่อขนานกันนั้น บางครั้งจะทำให้ดูเหมือนกับว่ามีค่าการรับไฟกระโชก คือค่า KA เท่ากับ MOV ขนาดใหญ่เพียงตัวเดียว หรือถึงแม้จะมีค่าการรับไฟกระโชกที่มากกว่า แต่ในความเป็นจริงคุณสมบัติการรับกระแสไฟกระโชกเทียบไม่ได้เลย เมื่อเทียบกับการใช้ MOV แบบ Single MOV

อนึ่งต้นทุนในการผลิตแบบ Multi MOV จะต่ำกว่า Single MOV มาก ที่ขนาดของ Surge Current หรือค่า kA ที่เท่ากัน

ซึ่งในทางปฏิบัตินั้น การใช้ MOV ขนาดเล็ก มาต่อขนานกันหลายตัว แบบ Multi MOV นั้น อุปกรณ์ MOV แต่ละตัวจะมีจุดเริ่มการทำงาน (Vclamp) ที่ต่างกัน เพราะ มีค่า Tolerance   ที่ต่างกันอยู่เล็กน้อย ซึ่งเป็นคุณสมบัติทั่วไปของ Component ที่ใช้ในวงจรอิเล็คทรอนิกส์  ดังนั้น อุปกรณ์ MOV ที่มีค่า Tolerance ที่เป็น ลบ มากสุด (Vclamp ต่ำสุด) จะมีจุดการทำงานในการรับไฟกระโชกก่อน จึงทำให้ไฟกระโชกที่เกิดขึ้นส่วนใหญ่ไหลผ่าน MOV ตัวนั้นเพียงตัวเดียว (ตัวที่มี Vclamp ต่ำสุด) แทนที่ MOV ทุกตัวที่ขนานกันอยู่จะทำงานพร้อมกัน ตามทฤษฏี จึงทำให้เกิดการลุกไหม้ของ MOV ตัวนั้นขึ้น (ตัวที่มีค่า Vclamp ต่ำสุด)เนื่องจากมีการรับไฟกระโชกที่เกินกำลังนั่นเอง

(ดังข้อความตอนหนึ่งในหัวข้อ 2.4.2 Parallel connection ในหนังสือ Siemens Matsushita Metal Oxide Varistor Data Book 1997 published by Siemens Matsushita Components GmbH & Co. KG ได้เขียนไว้ว่า “This means that if unselected varistors are used in this current region, current distributions of up to 1000 : 1 may render the parallel connection useless. In order to achieve the desired result, it is necessary to match voltage and current to the intended operating point.”)

กลับสู่ด้านบน